Thực đơn 7 ngày cho người tiểu đường ổn định đường huyết

1. Nguyên tắc dinh dưỡng cho người tiểu đường

Nguyên tắc dinh dưỡng là một phần quan trọng trong việc quản lý bệnh và xây dựng thực đơn 7 ngày cho người tiểu đường. Những người mắc bệnh tiểu đường cần tuân thủ một số lưu ý dưới đây:

Kiểm soát lượng carbohydrate trong bữa ăn: Carbohydrate ảnh hưởng đến chỉ số đường huyết, vì vậy người tiểu đường cần hạn chế carbohydrate trong bữa ăn của họ.

Tăng cường ăn rau: Rau cung cấp chất xơ và chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, và không ảnh hưởng đến đường huyết. Người tiểu đường nên ăn nhiều rau để giảm thiểu nguy cơ mắc các biến chứng liên quan đến bệnh.

Kiểm soát lượng đường trong thực phẩm: Không chỉ cần hạn chế đường mà còn cần kiểm soát lượng đường trong các thực phẩm chế biến sẵn và đồ uống.

Tăng cường ăn thực phẩm giàu chất xơ: Các thực phẩm giàu chất xơ như lạc, hạt, ngũ cốc, đậu hà lan, táo, bưởi… giúp giảm hấp thu đường và cải thiện sự giải phóng đường trong máu.

Theo dõi lượng calo và tăng cường hoạt động thể chất: Người tiểu đường cần theo dõi lượng calo trong bữa ăn để tránh tăng cân. Bên cạnh đó, tăng cường hoạt động thể chất, duy trì cân nặng, giúp tăng cường sức khỏe và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tiểu đường.

Ngoài ra, người bị tiểu đường nên ăn đầy đủ 3 bữa trong 1 ngày, ăn đủ nhu cầu năng lượng, các chất đạm, béo, vitamin theo tỷ lệ hợp lý. Bạn cũng có thể ăn thêm nhẹ vào bữa phụ để lấy lại năng lượng sau khi làm việc mệt mỏi.

2. Gợi ý mẫu thực đơn 7 ngày cho người tiểu đường

Dưới đây là gợi ý thực đơn 7 ngày cho người tiểu đường mà bạn có thể tham khảo để chuẩn bị bữa ăn cho mình hoặc cho người thân:

Thực đơn ngày 1:

Sáng: 1 cốc sữa chua không đường trộn với 1/2 chén dâu tây + 2 lát bánh mì nguyên hạt ăn kèm 1 quả trứng chiên.

Trưa: Cơm trắng 1 chén + 1/2 chén đậu hũ non xào rau + 1/2 chén cải xanh luộc.

Tối: Canh cải ngọt + cá hồi nướng + rau muống xào tỏi (50g) + 1 chén cơm gạo lứt.

Thực đơn ngày 2:

Sáng: 1 tô cháo yến mạch (có thể thêm đậu phộng hoặc hạnh nhân rang) + 1 quả trứng luộc.

Trưa: Cơm gạo lứt 1 chén ăn kèm 1/2 chén thịt gà xào rau + 1 chén rau xào.

Tối: 1 tô canh bông thiên lý nấu thịt bằm + 1/2 chén tôm xào tỏi ăn kèm cơm gạo trắng.

Thực đơn ngày 3:

Sáng: 1 cốc sữa hạt điều không đường trộn với 1/2 chén quả óc chó + 2 lát bánh mì nguyên hạt ăn kèm 1 quả trứng chiên.

Trưa: 1 chén cơm gạo lứt ăn kèm 1/2 chén đậu que xào + 1/2 chén rau muống xào + cá nướng.

Tối: Bún chả giò + rau sống.

Thực đơn ngày 4:

Sáng: 1 tô cháo hạt sen + 1 quả trứng luộc.

Trưa: 1 chén cơm trắng ăn kèm 1/2 chén thịt bò xào hành tây + 1 chén rau luộc.

Tối: Canh bí đỏ nấu thịt bằm, thịt heo kho tộ, rau xà lách và cà chua.

Thực đơn ngày 5:

Sáng: Bánh mì ngũ cốc + 1 trái táo + 1 ly sữa chua ít béo.

Trưa: Cơm gạo lứt + 100g thịt ba chỉ kho + Rau xà lách, cà chua. 

Tối: Canh chua cá lóc + 100g cá lóc nướng + 100g đậu hủ.

Thực đơn ngày 6:

Sáng: Bánh mì ngũ cốc + 1 quả chuối + 1 trứng chiên. 

Trưa: Cơm gạo lứt + 100g thịt gà xào cà tím + Rau muống luộc.

Tối: Canh khổ qua nhồi thịt + 100g tôm nướng + Bông cải xào tỏi.

Thực đơn ngày 7:

Sáng: Cháo yến mạch + 1 quả xoài + 1 cốc sữa chua ít béo.

Trưa: Cơm gạo lứt + 100g thịt heo kho tộ + Rau muống xào tỏi. 

Tối: Canh rau muống + 100g thịt bò xào rau + Rau cải thảo xào tỏi. 

3. Hướng dẫn cách xác định nhu cầu năng lượng và dinh dưỡng ở người tiểu đường

Người mắc bệnh tiểu đường có nhu cầu năng lượng hầu như giống với người bình thường, năng lượng lý tưởng là khoảng 25 – 35 kcal/kg cân nặng lý tưởng/ngày. Tỉ lệ năng lượng do glucid được chấp nhận ở mức 50 – 60% ( và ở người bình thường là khoảng 65%) so với tổng số năng lượng của khẩu phần. 

Tuy nhiên, trong thực đơn 7 ngày cho người tiểu đường, bạn nên hạn chế sử dụng các loại đường đơn và các thực phẩm có hàm lượng đường cao như đường, bánh, mứt, kẹo, nước ngọt để giảm tác động tiêu cực đến đường huyết. Thay vào đó, bạn có thể sử dụng các loại glucid phức hợp có tỷ lệ hấp thu chậm và cung cấp năng lượng ổn định như gạo, khoai củ, lúa mì nguyên cám, bắp, đậu phụ, rau quả, và các loại ngũ cốc nguyên hạt.

Ngoài ra, theo khuyến nghị của Hiệp hội Tiểu đường Mỹ, tổng lượng carbs trong ngày không nên vượt quá 45-60% năng lượng tiêu thụ và lượng protein nên chiếm khoảng 15-20% năng lượng tiêu thụ. 

Đối với những người có tiểu đường, việc quản lý lượng carbs trong bữa ăn là rất quan trọng. Tuy nhiên, nhiều yếu tố sẽ ảnh hưởng đến lượng carbs cần thiết trong bữa ăn của từng người, bao gồm độ tuổi, trình độ hoạt động, tình trạng sức khỏe hiện tại, cân nặng, chiều cao, mục đích, tình trạng tương tác với thuốc, và đặc biệt là giới hạn về ngân sách. Vì vậy, có một số nguyên tắc cơ bản về lượng carbs trong thực đơn 7 ngày cho người tiểu đường mà bạn cần cân nhắc:

• Không quá 30g carbs cho bữa ăn sáng.
• Không quá 45-60g carbs cho bữa trưa và tối.
• Tổng lượng carbs trong ngày không nên vượt quá 130-230g carbs.

Bên cạnh đó, người tiểu đường cần đảm bảo cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất trong khẩu phần ăn để giúp cơ thể hoạt động tốt và bảo vệ sức khỏe. Đặc biệt cần chú ý đến vitamin D, vitamin B12, sắt và canxi. Lưu ý khi ăn các chất béo, năng lượng do chất béo tạo nên không nên vượt quá 30% so với tổng năng lượng khẩu phần và nên tăng cường khoảng 40g chất xơ vào các bữa ăn/ngày. 

4. Lưu ý gì khi xây dựng thực đơn 7 ngày cho người tiểu đường

Khi xây dựng thực đơn 7 ngày cho người tiểu đường, bạn nên tham khảo những điều lưu ý dưới đây để tránh những yếu tố ảnh hưởng xấu đến bệnh, cũng như là có những bữa ăn an toàn và tốt nhất cho người bệnh:

Điều chỉnh lượng carbohydrate: Trong thực đơn 7 ngày cho người tiểu đường, bạn cần hạn chế lượng carbohydrate trong khẩu phần ăn để kiểm soát mức đường huyết. Do đó, cần đảm bảo lượng carbohydrate trong thực đơn hợp lý, chủ yếu từ nguồn tinh bột phức hợp (có chỉ số glycemic thấp), như lúa mì, gạo lứt, khoai tây, bắp, đậu, quả chín, rau xanh. Tránh ăn các loại thực phẩm có đường tinh khiết như đường, mì ăn liền, bánh mì, bánh kẹo, nước ngọt,…

Điều chỉnh thời gian ăn uống: Người tiểu đường nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày, tránh ăn quá nhiều vào một lần ăn. Ăn đều các bữa trong ngày giúp duy trì mức đường huyết ổn định.

Tránh thức ăn nhanh và đồ ăn chế biến sẵn: Thức ăn nhanh và đồ ăn chế biến sẵn thường chứa nhiều đường, chất béo, muối và chất bảo quản, có thể gây tăng đường huyết và các vấn đề sức khỏe khác.

Uống nước đầy đủ: Người tiểu đường cần uống đủ lượng nước trong ngày để giúp thải độc tố và duy trì sự cân bằng đường huyết.

Tránh uống rượu và thuốc lá: Rượu và thuốc lá có thể ảnh hưởng đến mức đường huyết và gây nguy hiểm cho sức khỏe của người tiểu đường.

Chú ý đến lượng calo: Thực đơn 7 ngày cho người tiểu đường cần kiểm soát lượng calo để giảm cân hoặc duy trì cân nặng. Tùy vào mức độ hoạt động và mục đích cụ thể, cần tính toán lượng calo cần thiết cho mỗi bữa ăn.

Thực hiện kiểm soát đường huyết định kỳ: Người tiểu đường cần kiểm soát đường huyết định kỳ để đảm bảo mức đường huyết ổn định trong ngày. Nếu cần, cần sử dụng thuốc giúp kiểm soát đường huyết đúng cách theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Tập thể dục: Tập thể dục thường xuyên là rất quan trọng cho người tiểu đường để giảm mức đường huyết, cải thiện sức khỏe và tăng cường khả năng miễn dịch. Tuy nhiên, trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện nào, người tiểu đường cần tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Cân bằng các loại thực phẩm: Để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng và giảm nguy cơ tăng đường huyết, bạn nên cân bằng các loại thực phẩm trong thực đơn 7 ngày cho người tiểu đường, bao gồm: rau củ, trái cây, chất đạm (thịt, hải sản, đậu), chất béo (dầu ô liu, hạt, cá hồi) và tinh bột (gạo lứt, khoai tây, lúa mạch).

Người tiểu đường nên theo dõi mức đường huyết của mình và ghi chép lại để đánh giá tình trạng sức khỏe của mình. Cần theo dõi đường huyết trước và sau khi ăn, sau khi uống thuốc và khi tập thể dục. Bạn có thể sử dụng các ứng dụng di động để theo dõi đường huyết và quản lý thực đơn. Các ứng dụng này có thể giúp người tiểu đường cập nhật thông tin, tạo thói quen tốt và giảm bớt sự bất tiện khi kiểm soát đường huyết. 

Ngoài ra, nếu bạn đang gặp tình trạng tiểu đường thai kỳ thì nên đến tham khảo ý kiến của bác sĩ để có một chế độ ăn uống phù hợp và hiệu quả hơn, cũng như nắm bắt được một số nguyên tắc và lưu ý riêng dành cho phụ nữ mang thai.

Lời kết

Trên đây là gợi ý thực đơn 7 ngày cho người tiểu đường, giúp ổn định đường huyết và cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể. Tuy nhiên, việc chọn thực đơn phù hợp vẫn cần được thảo luận với bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng để đảm bảo an toàn và hiệu quả cho sức khỏe. Bên cạnh đó, người tiểu đường cũng cần tuân thủ một số nguyên tắc dinh dưỡng và rèn luyện thói quen ăn uống lành mạnh để kiểm soát bệnh tốt hơn. Hy vọng thông tin trên sẽ hữu ích cho những ai đang tìm kiếm giải pháp dinh dưỡng cho bệnh tiểu đường.