Tại sao bị chảy máu hậu môn? Cần làm gì để ngăn ngừa?

Chảy máu hậu môn do bất kỳ nguyên nhân gì cũng đều khiến nhiều người cảm thấy hoang mang và lo sợ. Vậy nguyên nhân do đâu khiến hậu môn bị chảy máu, và cần làm gì khi gặp phải tình trạng này này cũng như nên làm gì để ngăn ngừa tình trạng này? Mời bạn tham khảo bài viết dưới đây để có cái nhìn chi tiết hơn về hiện tượng chảy máu hậu môn.

1. Chảy máu hậu môn là gì?

Xuất huyết tiêu hóa, hay còn gọi là chảy máu tiêu hóa, là hiện tượng xảy ra khi có một lượng máu thoát ra khỏi lòng mạch và đi vào ống tiêu hóa, gây nên tình trạng nôn ra máu (thường gặp ở xuất huyết tiêu hóa trên) hay thậm chí là đại tiện ra máu (có thể gặp ở cả xuất huyết tiêu hóa trên và dưới).

Chảy máu hậu môn là hiện tượng xuất hiện máu từ đỏ tươi đến đen ở phân, trong bồn cầu hoặc thấy ở giấy vệ sinh sau khi đi đại tiện..

Màu máu của phân khác nhau có thể chỉ ra được bạn đang gặp vấn đề ở cơ quan nào dẫn đến chảy máu hậu môn:

• Màu máu đỏ tươi có nghĩa là bạn bị chảy máu đâu đó ở phần ruột kết hoặc trực tràng.
• Màu máu đỏ sẫm hoặc màu rượu vang báo hiệu rằng có thể bạn gặp vấn đề ở phần ruột non hay đầu đại tràng.
• Nếu như phân có máu màu đen thì có thể vấn đề xuất huyết từ phần dạ dày hoặc phần trên ruột non.

2. Nguyên nhân gây ra tình trạng chảy máu hậu môn?

Chảy máu hậu môn có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý liên quan đến trực tràng – hậu môn khác nhau.

• Bệnh trĩ: Một trong những biểu hiện đầu tiên của bệnh trĩ là chảy máu hậu môn mỗi lần đi đại tiện do đám rối tĩnh mạch ở hậu bị chèn ép dẫn tới chảy máu. Khi đó, người bệnh sẽ thấy có máu dính vào giấy vệ sinh hoặc lẫn trong phân, nặng hơn là máu chảy thành tia. Nếu để tình trạng chảy máu hậu môn này kéo dài, sẽ khiến bạn có nguy cơ mất máu nghiêm trọng. Do đó, cần chữa trị sớm để ngăn ngừa viêm nhiễm, mất máu cục bộ cũng như tránh được các biến chứng nguy hiểm khác như ung thư trực tràng.

• Viêm loét, nứt kẽ hậu môn: Viêm loét, nứt kẽ hậu môn thường là hậu quả của việc bị táo bón lâu ngày. Phân to, cứng, khiến bạn phải dùng nhiều sức để rặn khi đi đại tiện dẫn đến hậu môn trở nên sưng phù, nứt kẽ gây đau rát, chảy máu thành từng giọt xung quanh hậu môn
• Polyp trực tràng và đại tràng: Polyp đại tràng và trực tràng là các khối u nhỏ nằm trong lòng trực tràng, đại tràng Biểu hiện lâm sàng của bệnh này là chảy máu hậu môn ngay cả khi không bị táo bón. Càng để bệnh kéo dài, bệnh sẽ càng trở nặng, khối polyp sẽ hình thành cuống và trồi ra ngoài hậu môn tương tự như búi trĩ.
• Viêm loét đại tràng: Đây là căn bệnh khá hiếm gặp. Người bệnh có thể dễ dàng phát hiện bệnh thông qua các biểu hiện như chảy máu hậu môn, đi tiêu nhiều lần trong ngày, trong phấn có lẫn máu và chất nhầy. Một số triệu chứng khác có thể kèm theo bao gồm: sốt, đau bụng, sụt cân. Bệnh ở giai đoạn mạn nếu không được điều trị kịp thời sẽ dễ đưa đến biến chứng phình đại tràng nhiễm độc, hẹp đại tràng, thậm chí là ung thư đại tràng và có thể dẫn đến tử vong.
• Áp xe hậu môn: Hậu môn xuất hiện một khối căng cứng có chứa mủ bên trong, gây đau nhức, ngứa hậu môn, nghiêm trọng hơn có thể chảy mủ kèm máu ra ngoài. Đây là dấu hiệu cho thấy bạn đang bị áp xe hậu môn
• Một số bệnh lý khác gây chảy máu hậu môn: Hiện tượng chảy máu hậu môn còn có thể là hậu quả của một số bệnh lý khác gây nên như các bệnh viêm nhiễm ở vùng hậu môn, các bệnh về đường tiêu hóa, bệnh máu khó đông, bệnh máu trắng, ung thư trực tràng…

3. Những hậu quả khôn lường của tình trạng chảy máu hậu môn

Theo ý kiến của một số bác sĩ chuyên gia, người bệnh mắc phải tình trạng chảy máu hậu môn thường phải đối mặt với một số nguy hiểm như:

• Bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày: Người bệnh sẽ cảm thấy đau đớn khi hậu môn bị chảy máu, đặc biệt là khi vận động hoặc làm việc. Người bệnh còn có thể cảm thấy mệt mỏi do cơ thể bị thiếu máu.
• Dẫn đến tình trạng áp xe, nhiễm trùng hay bội nhiễm: Hậu môn bị chảy máu liên nếu như không được vệ sinh sạch sẽ rất dễ gây nên tình trạng nhiễm trùng nguy hiểm.
• Tăng nguy cơ viêm loét, ung thư trực tràng: Bên cạnh tình trạng hậu môn bị chảy máu, các hiện tượng như đi ngoài phân đen, máu lẫn trong phân,… đều là yếu tố làm tăng nguy cơ viêm loét trực tràng, thậm chí là ung thư trực tràng.
• Ảnh hưởng đến sinh hoạt “giường chiếu”: Mỗi khi quan hệ tình dục sẽ gây tác động lên vùng cơ ở hậu môn, khiến bệnh nhân sẽ cảm thấy vô cùng đau đớn. Lâu dần, điều này sẽ làm bệnh nhân vì đau mà trở nên ngại phải quan hệ. Bên cạnh đó, trong một số trường hợp, chảy máu hậu môn trong khi quan hệ tình dục cũng có có nguy cơ gây viêm nhiễm bộ phận sinh dục rất cao.
• Ảnh hưởng đến thai nhi: Trường hợp các bà bầu bị trĩ, nếu hậu môn thường xuyên bị chảy máu sẽ dẫn đến cơ thể bị thiếu máu, việc này ảnh hưởng đến thai nhi trong bụng người mẹ. Nghiêm trọng hơn là rất dễ sảy thai hoặc sinh non.

4. Người bệnh nên và không nên làm gì khi bị chảy máu hậu môn?

4.1. Những điều nên làm

Chảy máu hậu môn không chỉ gây ra sự đau rát cho bạn mà còn ảnh hưởng đến hoạt động đời sống hằng ngày. Một số điều bạn nên làm để cải thiện tình trạng này:

• Bạn chỉ nên trì hoãn việc đến bệnh viện khi chỉ bị chảy máu nhẹ (máu thấm một ít vào giấy vệ sinh). Lúc này, bạn có thể đến nhà thuốc tây mua thuốc mỡ hoặc thuốc đạn đặt hậu môn. Tuy nhiên, không nên kéo dài việc tự chữa trị nếu sau 7 ngày dùng thuốc mà vẫn chưa thấy cải thiện được tình trạng này.
• Bổ sung nhiều nước (khoảng 8-10 ly nước mỗi ngày) để đại tràng được cung cấp đủ lượng nước cần thiết, giúp phân mềm hơn và việc đi đại tiện cũng trở nên dễ dàng hơn.
• Chườm ấm hoặc chườm lạnh vùng hậu môn có thể giúp giảm đau, tránh viêm sưng.
• Xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học, đầy đủ chất dinh dưỡng. Bổ sung tăng cường những loại thực phẩm có tác dụng nhuận tràng cũng như có lợi cho hệ tiêu hóa như trái cây, rau xanh… Ngoài ra, hạn chế tối đa các loại thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ và các loại đồ uống có chứa chất kích thích như rượu, bia…
• Duy trì một lối sống lành mạnh, tập luyện thể dục mỗi ngày, ăn uống đúng giờ, không bỏ bữa, ngủ đủ giấc, giữ cho tinh thần thoải mái, vui vẻ, tránh căng thẳng quá mức. Những điều này không chỉ giúp cải thiện việc đi tiêu, mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống, sức khỏe của bạn. Tuy nhiên, tốt nhất bạn vẫn nên đến gặp ngay bác sĩ để được khám và chẩn đoán chính xác, nhận được điều trị thích hợp.

4.2. Những điều không nên làm khiến bệnh thêm nặng

Một số điều bạn không nên làm để tránh cho tình trạng bệnh trở nặng, khó khăn hơn trong việc điều trị:

• Lạm dụng thuốc trị trĩ, điều này khiến cho bạn quên đi việc thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt mà chỉ chăm chú vào sử dụng thuốc, làm cho căn bệnh tái đi tái lại nhiều lần.
• Tiếp tục làm việc nặng nhọc. Điều cần thiết khi bạn bị chảy máu hậu môn là nghỉ ngơi, sẽ giúp giảm bớt áp lực trong lòng mạch máu, giúp chỗ chảy máu nhanh dược hàn gắn và bịt kín hơn.
• Nhịn đi ngoài. Đây là tâm lý chung của bệnh nhân khi phát hiện mình bị chảy máu mỗi lần đi ngoài thì ngay lập tức tránh đi ngoài. Tuy nhiên, đây lại là điều tuyệt đối không nên làm vì dễ đem đến những hậu quả nặng nề.
• Bôi hay đắp hậu môn bằng lá cây, hoặc sử dụng những bài thuốc dân gian không rõ nguồn gốc, không rõ công dụng.

Xem thêm: Đi ngoài ra máu nên ăn gì và kiêng gì?

5. Nên làm gì để ngăn ngừa tình trạng này?

Để tránh bị những biến chứng của bệnh trĩ làm phiền thì ngay từ đầu chúng ta cần có các biện pháp phòng ngừa hiệu quả:

• Giữ cho vùng hậu môn luôn sạch sẽ, khô ráo. Hằng ngày, bạn chỉ cần rửa hậu môn bằng nước sạch và dùng khăn mềm hoặc giấy vệ sinh loại mềm để lau khô, tránh dùng giấy vệ sinh có chất liệu thô ráp vì có thể gây khó chịu cho khu vực hậu môn.
• Nên mặc đồ lót có chất liệu cotton thấm hút mồ hôi tốt, giúp vùng hậu môn cũng như bộ phận sinh dục được thông khí, ngăn ngừa ẩm ướt mồ hôi và hạn chế được vi khuẩn sinh trưởng.
• Không đứng hoặc ngồi một chỗ quá lâu. Nếu ngồi hoặc đứng ở một vị trí quá lâu sẽ gây áp lực lên trực tràng và hậu môn. Điều này có thể làm bệnh trĩ trở nặng và dẫn đến xuất huyết.
• Điều trị dứt điểm táo bón hoặc tiêu chảy. Cả táo bón và tiêu chảy đều có thể gây kích ứng niêm mạc vùng trực tràng, hậu môn. Các rối loạn này có thể khiến bạn bị chảy máu hậu môn ngay cả khi không đi đại tiện.
• Xây dựng một chế độ ăn giàu chất xơ. Táo bón là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra chảy máu hậu môn. Vì vậy, bạn nên cân bằng chế độ ăn uống của mình một cách lành mạnh, đầy đủ dinh dưỡng, tăng cường bổ sung rau củ quả, tránh ăn quá nhiều đồ cay nóng.
• Tập luyện thể dục thường xuyên để nâng cao tuần hoàn chung cho cơ thể cũng như tuần hoàn vùng trực tràng, hậu môn. Đồng thời nâng cao sức đề kháng của cơ thể nhằm hạn chế xảy ra tình viêm nhiễm hậu môn, trực tràng.

Kết luận

Chảy máu hậu môn là tình trạng xảy ra khá phổ biến, nếu không nhanh chóng xác định được nguyên nhân để có biện pháp điều trị thích hợp thì sẽ dẫn đến những biến chứng khó lường, nguy hiểm đến sức khỏe, tính mạng người bệnh. Chính vì vậy, khi phát hiện bản thân bị chảy máu hậu môn, bạn nên nhanh chóng đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế để được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám và chữa trị kịp thời, phòng ngừa những nguy hiểm về sau.

Xem thêm bài viết có nội dung liên quan:

Bệnh trĩ ở trẻ em nguyên nhân và cách điều trị bệnh hiệu quả