Thuốc trị tiểu đường và những lưu ý khi sử dụng

Thuốc trị tiểu đường hiện nay đang là một trong những phương pháp điều trị được nhiều bác sĩ và chuyên gia chỉ định cho bệnh nhân tiểu đường, phương pháp này tiện lợi cho người dùng mà vẫn có thể cải thiện tình trạng bệnh của bệnh nhân một cách hiệu quả.

Bệnh tiểu đường là bệnh rối loạn chuyển hóa dẫn đến tăng lượng glucose trong máu. Điều này xảy ra khi cơ thể bạn không thể tạo ra đủ insulin hoặc giảm khả năng sử dụng insulin. Những người mắc bệnh tiểu đường cần dùng thuốc để giúp giữ lượng đường trong máu của họ ở mức bình thường. Bài viết sẽ cung cấp thông tin giúp bạn hiểu rõ hơn về những loại thuốc trị tiểu đường thường được sử dụng và những lưu ý khi sử dụng chúng.

1. Khi nào nên sử dụng thuốc tiểu đường

Không phải bệnh nhân tiểu đường nào cũng cần dùng thuốc điều trị tiểu đường. Điều này phụ thuộc vào lượng đường huyết, bệnh nhân, thể trạng, sinh hoạt và các biến chứng kèm theo của bệnh nhân. Tuy nhiên, bệnh tiểu đường là bệnh mãn tính và bệnh nặng dần theo thời gian, các nghiên cứu cho thấy cơ hội trì hoãn việc dùng thuốc kéo dài đến 3 – 5 năm, sau đó người bệnh bị tiểu đường có thể uống thuốc để giảm căng thẳng cho tuyến tụy.

Tùy vào tình trạng bệnh, tiến triển của bệnh, cơ địa của bệnh nhân đái tháo đường mà bác sĩ có thể chỉ định thời điểm nên dùng thuốc cho bệnh nhân.

Đối với những người đang điều trị trong giai đoạn điều trị không dùng thuốc thì không có sự chắc chắn nào về các triệu chứng của bệnh nhân cho biết khi nào nên dùng thuốc điều trị tiểu đường và không có mức đường huyết cố định để đưa ra quyết định xem bệnh nhân có nên dùng thuốc hay không.

Điều quan trọng là bệnh nhân phải duy trì được chế độ dinh dưỡng hợp lý, tập thể dục đều đặn, theo dõi lượng đường huyết thường xuyên, bổ sung đầy đủ thuốc theo tâm sinh lý của bệnh nhân.

Điều trị bằng insulin là điều cần thiết đối với bệnh nhân đái tháo đường tuýp 1 và phải điều trị ngay từ khi được chẩn đoán. Bệnh nhân thường được kê đơn và phải sử dụng insulin suốt đời.

Những người mắc bệnh tiểu đường loại 2 hoặc tiểu đường thứ phát có thể không cần thuốc trong giai đoạn đầu. Ở giai đoạn này, bệnh mới khởi phát và các triệu chứng còn chưa rõ ràng và ở mức độ nhẹ. Bệnh có thể được cải thiện bằng cách thay đổi lối sống lành mạnh đồng thời tránh các yếu tố nguy cơ tiến triển của bệnh. Tuy nhiên, nếu như việc thay đổi lối sống không giúp làm kiểm soát được lượng đường huyết thì cần phải được can thiệp bằng thuốc phù hợp.

Phụ nữ mang thai mắc bệnh tiểu đường hay còn được gọi là tiểu đường thai kỳ thì sẽ được cân nhắc sử dụng insulin hoặc dùng thuốc cho mẹ (nếu họ có tiền sử bệnh). Điều cần thiết là mẹ phải tuân thủ điều trị để tránh ảnh hưởng đến thai nhi.

Các bác sĩ cũng kê đơn và quyết định có sử dụng thuốc hay không dựa trên mức độ nghiêm trọng của một số tình trạng và biến chứng không có triệu chứng. Sau đó, khi bệnh tiến triển và xuất hiện các biến chứng, các bác sĩ sẽ kê đơn các loại thuốc phù hợp.

2. Thuốc tiểu đường có tác dụng gì?

Thuốc tiểu đường có tác dụng điều chỉnh đường huyết trong cơ thể bạn bằng nhiều cơ chế khác nhau (cung cấp insulin cho cơ thể, kích thích tuyến tụy tiết insulin, tăng hiệu quả sử dụng insulin của cơ thể, ngăn hấp thu đường vào máu, tăng thải đường qua nước tiểu,…), từ đó giúp bạn tránh được những triệu chứng khó chịu của bệnh đái tháo đường đồng thời giúp giảm nguy cơ mắc các biến chứng do tiểu đường về sau này như bệnh thận, bệnh võng mạc và các biến chứng khác trên mạch máu, thần kình, tim mạch.

3. Các loại thuốc trị tiểu đường tốt nhất

3.1. Thuốc điều trị bệnh tiểu đường loại 1

3.1.1. Insulin

Insulin là gì? – Một loại thuốc điển hình trong việc điều trị bệnh tiểu đường loại 1. Nếu bạn mắc bệnh tiểu đường loại 1, cơ thể bạn không thể tự tạo ra insulin. Mục tiêu của điều trị là cung cấp đủ lượng insulin mà cơ thể bạn thiếu hụt. Insulin cũng được sử dụng trong điều trị bệnh tiểu đường loại 2 ở một số trường hợp đặc biệt. Nó thường được sử dụng bằng đường tiêm và có nhiều loại khác nhau. Loại insulin bạn sử dụng phụ thuộc vào mức độ suy giảm insulin của bạn. Các tùy chọn bao gồm:

Insulin tác dụng ngắn: Insulin thông thường (Humulin và Novolin)

Insulin tác dụng nhanh

• Insulin aspart (NovoLog, FlexPen, Fiasp)
• Insulin glulisine (Apidra)
• Insulin lispro (Humalog)

Insulin tác dụng trung gian: Insulin isophane (Humulin N, Novolin N)

Insulin tác dụng lâu dài:

• Insulin degludec (Tresiba)
• Insulin detemir (Levemir)
• Insulin glargine (Lantus)
• Insulin glargine (Toujeo)

Insulin trộn hỗn hợp:

• NovoLog Mix 70/30 (insulin aspart protamine-insulin aspart)
• Humalog Mix 75/25 (insulin lispro protamine-insulin lispro)
• Humalog Mix 50/50 (insulin lispro protamine-insulin lispro)
• Humulin 70/30 (insulin người NPH-insulin người thông thường)
• Novolin 70/30 (insulin người NPH-insulin người thường)
• Ryzodeg (insulin degludec-insulin aspart)

3.1.2. Thuốc tương tự Amylin

Pramlintide là một chất tương tự amylin, là một loại thuốc tiêm được sử dụng trước bữa ăn. Nó hoạt động bằng cách trì hoãn thời gian làm rỗng dạ dày và làm giảm bài tiết glucagon sau bữa ăn. Điều này làm giảm lượng đường trong máu của bạn. Nó cũng làm giảm sự thèm ăn thông qua điều hòa hoạt động của não bộ.

Xem thêm: Người bị tiểu đường nên ăn trái cây gì hoa quả gì?

3.2. Thuốc điều trị bệnh tiểu đường loại 2

Nếu bạn bị bệnh tiểu đường loại 2, cơ thể bạn vẫn tạo ra insulin nhưng giảm khả năng sử dụng chúng (đề kháng insulin). Ngoài ra, một nguyên nhân cũng gây tiểu đường loại 2 là cơ thể bạn không thể tạo ra đủ insulin để giữ cho lượng đường trong máu của bạn ở mức bình thường. Mục tiêu của việc điều trị là giúp cơ thể sử dụng insulin tốt hơn hoặc loại bỏ lượng đường dư thừa trong máu. Hầu hết các loại thuốc điều trị bệnh tiểu đường loại 2 được sử dụng qua đường uống. Tuy nhiên, vẫn có một số ít được sử dụng qua đường tiêm.

3.2.1. Thuốc ức chế alpha-glucosidase

Những loại thuốc trị tiểu đường hoạt động bằng cách làm chậm quá trình tiêu hóa carbohydrate ngăn tình trạng tăng đường huyết sau ăn. Để có kết quả tốt nhất, bạn nên dùng các loại thuốc này trước bữa ăn hoặc ngay khi ăn miếng đầu tiên. Những loại thuốc này bao gồm:

• Acarbose (Precose)
• Miglitol (Glyset)

3.2.2. Thuốc làm giảm đường sản xuất tại gan Biguanide (Metformin)

Biguanides làm giảm lượng đường mà gan của bạn tạo ra. Chúng cũng làm giảm lượng đường mà ruột của bạn hấp thụ, khiến cơ thể bạn nhạy cảm hơn với insulin và giúp tế bào hấp thụ glucose. Biguanide thường được sử dụng nhất là metformin. Đây cũng chính là loại thuốc thường được sử dụng đầu tiên để điều trị đái tháo đường loại 2. Metformin có thể được kết hợp với các loại thuốc khác để điều trị bệnh tiểu đường loại 2 nếu việc sử dụng đơn trị không hiệu quả.

3.2.3. Chất ức chế dipeptidyl peptidase-4 (DPP-4)

Incretin là một loại hormone tự nhiên thông báo cho cơ thể giải phóng insulin sau khi ăn. Một loại enzyme được gọi là dipeptidyl peptidase-4 (DPP-4) loại bỏ incretin khỏi cơ thể bạn. Ức chế DPP-4 giúp incretin tồn tại lâu hơn. Điều này kích hoạt insulin được giải phóng, làm giảm lượng đường trong máu.

Năm 2006, FDA đã phê duyệt loại thuốc đầu tiên trong nhóm này, sitagliptin (Januvia). Các thuốc khác trong nhóm này bao gồm: saxagliptin (Onglyza), linagliptin (Tradjenta) và alogliptin (Nusina). Tác dụng phụ của thuốc ức chế DPP-4 bao gồm các triệu chứng của nhiễm trùng đường hô hấp và tiết niệu. Chúng không làm tăng cân khi sử dụng.

3.2.4. Chất chủ vận thụ thể GLP-1

GLP-1 (glucagon-like peptide-1) là một incretin, một loại hormone báo hiệu cơ thể giải phóng insulin sau khi ăn. Thuốc chủ vận GLP-1 hoạt động theo cách tương tự như thuốc ức chế DPP-4, bằng cách kích thích hoạt động của incretin GLP-1. Chất chủ vận GLP-1 còn được gọi là chất tương tự Incretin.

Tác dụng của chúng mạnh hơn tác dụng của các chất ức chế DPP-4. Exenatide (Byetta) là thuốc đầu tiên của nhóm chủ vận GLP-1. Nó bắt nguồn từ một nguồn thú vị, nước bọt của quái vật Gila. Các nhà khoa học quan sát thấy rằng con thằn lằn này có thể đi rất lâu mà không cần ăn. Họ đã phát hiện ra một chất trong nước bọt của nó có tác dụng làm chậm quá trình trống rỗng của dạ dày, do đó khiến thằn lằn cảm thấy no lâu hơn. Chất này tương tự như hormone GLP-1.

Các loại thuốc khác trong nhóm này đã được phát triển. Chúng bao gồm liraglutide (Victoza), exenatide tác dụng kéo dài (Bydureon), albiglutide (Tanzeum) và dulaglutide (Trulicity).

Thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 có tác dụng giảm cân. Nhóm thuốc này không được sử dụng một mình mà được kết hợp với các loại thuốc khác. Các tác dụng phụ có thể xảy ra bao gồm buồn nôn và tăng nguy cơ viêm tụy.

3.2.5. Thuốc kích thích sản xuất Insulin cho cơ thể – Sulfonylureas

Sulfonylureas có tác dụng kích thích tuyến tụy tăng sản xuất insulin từ đó giúp hạ đường huyết.

Các thế hệ cũ của của nhóm này như chlorpropamide và tolbutamide đã được rút khỏi thị trường do tác dụng phụ hạ đường huyết và các biến chứng tim mạch.

Các loại thuốc sulfonylurea mới hơn bao gồm glyburide (DiaBeta), glipizide (Glucotrol) và glimepiride (Amaryl). Những loại thuốc này làm giảm nhanh chóng lượng đường trong máu, nhưng có thể gây ra hạ đường huyết quá mức.

Ngoài ra, sulfonylurea có chứa gốc sulfa và những người bị dị ứng với sulfa nên tránh dùng. Sulfonylurea là một nhóm thuốc gây tăng cân và có nguy cơ gây hạ đường huyết khi sử dụng.

3.2.6. Meglitinides (Glinide) giúp làm giảm lượng đường trong máu sau khi ăn

Giống như sulfonylureas, meglitinides cũng có cơ chế làm tăng bài tiết insulin từ tuyến tụy từ đó giúp điều chỉnh đường huyết. Tuy nhiên, không giống như sulfonylurea, các thuốc nhóm này như repaglinide (Prandin) và nateglinide (Starlix) có tác dụng rất ngắn, thường chỉ kéo dài trong vòng một giờ. Vì lý do này, chúng được dùng đến ba lần một ngày ngay trước bữa ăn. Lưu ý khi sử dụng thuốc này là có ăn thì mới uống thuốc.

Tương tự như nhóm thuốc sulfonylureas, sử dụng glitinide cũng có nguy cơ gây tăng cân và hạ đường huyết quá mức. Thuốc có thời gian bán hủy ngắn nên có thể sử dụng ở người già hoặc người suy thận.

3.2.7. Thuốc ức chế SGLT2 đào thải đường trong máu

Chúng giúp hạ đường huyết bằng cách ngăn chặn quá trình tái hấp thu glucose của thận, giúp thải glucose bằng đường nước tiểu và giảm glucse huyết trong máu. FDA Hoa Kỳ đã phê duyệt các chất ức chế SGLT2 canagliflozin (Invokana) vào tháng 3 năm 2013 và dapagliflozin (Farxiga) vào tháng 1 năm 2014.

Các tác dụng phụ với các loại thuốc này và bao gồm nhiễm trùng nấm âm đạo và nhiễm trùng đường tiết niệu. Mỗi loại thuốc này có thể được sử dụng đơn trị hoặc kết hợp với các loại thuốc khác như metformin, sulfonylurea và insulin.

3.2.8. Thiazolidinediones

Thuốc thiazolidinedione làm giảm đường huyết bằng cách tăng sự nhạy cảm của tế bào với insulin, ngoài ra thuốc thiazolidinedioe còn có tác dụng làm giảm triglyceride và tăng HDL. Các thuốc thường gặp bao gồm pioglitazone (Actos) và rosiglitazone (Avandia).

4. Những lưu ý khi sử dụng thuốc trị tiểu đường

Không chỉ riêng thuốc trị tiểu đường mà khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào các bạn cũng cần phải lưu ý một số vấn đề dưới đây để tránh những tác hại không đáng có xảy ra:

• Như với bất kỳ loại thuốc nào, thuốc hạ đường huyết có thể có một số tác dụng phụ. Những tác dụng có hại này được liệt kê trong tờ hướng dẫn sử dụng đi kèm với thuốc, vì vậy hãy đảm bảo bạn kiểm tra điều này trước khi bắt đầu điều trị bằng thuốc.
• Đảm bảo thuốc điều trị tiểu đường của bạn không tương tác với các thuốc khác mà bạn đang sử dụng bằng cách hỏi ý kiến của bác sĩ hoặc các chuyên gia y tế.
• Tuân thủ liều lượng thuốc do bác sĩ kê đơn. Nếu bạn cho rằng mình đã dùng quá liều thuốc này, cần liên hệ với các bác sĩ để được hướng dẫn cách xử lý phù hợp.
• Không bao giờ đưa thuốc của bạn cho người khác, ngay cả khi tình trạng của họ có vẻ giống như tình trạng của bạn.
• Nên kết hợp sử dụng thuốc với các cách làm giảm đường trong máu tại nhà như ăn ít đồ ngọt, tập thể dục,….để kiểm soát đường huyết tốt nhất.

5. Đường huyết Vương – Giải pháp cho người bị tiểu đường

Viên uống đường huyết Vương là một sản phẩm có nguồn gốc từ tự nhiên, do đó nó có ưu điểm là ít gây các tác dụng phụ như các loại thuốc điều trị tiểu đường khác. Các dược chất từ thiên nhiên trong viên uống Đường huyết Vương bao gồm:

• Giảo cổ lam: Giúp phục hồi chức năng của tế bào tụy nhờ vào các hợp chất Phanosid, từ đó giúp cơ thể tăng tiết Insulin và hạ đường huyết. Vị thuốc này còn có tác dụng hạ cholesterol, giảm mỡ máu.
• Dây thìa canh: Giúp hạ đường huyết bằng cách ngăn hấp thu đường từ ruột và cải thiện chức năng tuyến tụy.
• Lá neem Ấn Độ: Là một dược liệu được dùng từ lâu đời ở Ấn độ để điều trị bệnh tiểu đường. Hiệu quả của loại dược liệu này nhờ vào các hoạt chất Diterpenoids. Ngoài ra chúng còn có hiệu quả trên bệnh tim mạch, xơ gan, dạ dày.
• Bột tỏi đen: Giúp cải thiện các bệnh tim mạch và đái tháo đường, hạ mỡ máu.

Ngoài ra, các loại dược liệu khác cũng được sử dụng để tăng tác dụng điều trị tiểu đường như: Chiết xuất Nấm lim xanh, cao khổ qua, cao nấm linh chi, cao mạch môn và cao ngũ vị tử.

Lời kết

Hiện nay có rất nhiều loại thuốc trị tiểu đường trên thị trường. Mỗi loại thuốc có những ưu, nhược điểm nhất định và phù hợp với những tình trạng tiểu đường khác nhau ở mỗi người. Chính vì vậy, bạn không nên tự ý sử dụng thuốc điều trị đái tháo đường mà cần liên hệ với các bác sĩ để được cung cấp một loại thuốc điều trị phù hợp. Ngoài ra, một sản phẩm có nguồn gốc từ tự nhiên như Đường huyết Vương cũng là một lựa chọn an toàn và hiệu quả.

Nếu bạn có thắc mắc thêm về tình trạng bệnh tiểu đường. Hãy Đăng ký tư vấn cho Dược sĩ ngay hoặc gọi Hotline 19007061 để được Dược sĩ tư vấn Miễn phí về tình trạng bệnh cho bạn nhé.

Xem thêm bài viết liên quan:

Người bị tiểu đường nên ăn gì và kiêng gì để kiểm soát bệnh?

Cách bấm huyệt chữa bệnh tiểu đường tại nhà hiệu quả

Mẹo 9 bài thuốc dân gian chữa bệnh tiểu đường an toàn và hiệu quả