Phì đại tuyến tiền liệt: Nguyên nhân và phương pháp chữa trị

Phì đại tuyến tiền liệt là một tình trạng bệnh lý rất hay gặp phải. Nó ảnh hưởng nhiều tới chất lượng cuộc sống. Sau đây hãy cùng tìm hiểu các thông tin về phì đại tuyến tiền liệt và cách phòng ngừa hiệu quả.

1. Thế nào là phì đại tuyến tiền liệt?

Phì đại tuyến tiền liệt hay còn gọi là u xơ tuyến tiền liệt, tăng sản lành tính tiền liệt tuyến. Tuyến tiền liệt là một cơ quan nhỏ có khối lượng chỉ khoảng 10 – 20g, chỉ xuất hiện ở nam giới. Nó nằm ở dưới cơ bàng quang và bao quanh khu vực niệu đạo vị trí nối với bộ phận cổ bàng quang. Tuyến tiền liệt là một bộ phận có chức năng sản xuất chất dịch cho quá trình sinh sản ở nam giới. Bên cạnh đó, nó còn tránh vi khuẩn, các chất độc hay hóa chất không đi vào bên trong hệ thống tiết niệu.

Phì đại tuyến tiền liệt là tình trạng gia tăng kích thước của tiền liệt tuyến lên bất thường. Nó là tình trạng rất hay gặp phải ở người ở độ tuổi trung niên hay cao tuổi. Khi đó nó gây ra hiện tượng chèn ép, tác động lên niệu đạo hay bàng quang gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như bí tiểu, khó tiểu, tiểu nhiều, tiểu ngập ngừng không hết,… Nó có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm tới sức khỏe như nhiễm trùng đường niệu, suy giảm chức năng của thận và tác động nhiều tới cuộc sống.

Phì đại tuyến tiền liệt là tình trạng lành tính, có thể điều trị hoàn toàn mà không tiến triển thành ung thư tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, vẫn có nhiều trường hợp được chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt đồng thời với u xơ tiền liệt tuyến.

2. Nguyên nhân dẫn đến bệnh phì đại tuyến tiền liệt

Rất nhiều nghiên cứu đã được thực hiện để tìm hiểu nguyên nhân của tình trạng phì đại tuyến tiền liệt. Bệnh lý này có xu hướng tăng lên theo độ tuổi của nam giới. Càng lớn tuổi, chức năng sinh dục của nam giới ngày càng giảm đi và gây ra tình trạng mất cân bằng các hormone sinh dục. Lúc nào, tuyến tiền liệt phải hoạt động một cách mạnh mẽ hơn để tạo ra testosterone, gây ra tình trạng tăng sinh tuyến tiền liệt. Ngoài ra, bệnh còn có thể do một số nguyên nhân sau:

• Sống trong môi trường ô nhiễm, vệ sinh cơ thể không sạch sẽ, dương vật tích tụ nhiều vi khuẩn
• Gen: Theo thống kê, đàn ông châu Á có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn đàn ông da trắng và châu Phi.
• Do di truyền: Nếu trong gia đình có tiền sử bị bệnh thì khả năng cao bị mắc bệnh này.
• Nam giới bị mắc các bệnh béo phì, tim mạch, các bệnh về tuyến giáp, bệnh tiểu đường, rối loạn đường tiết niệu, nội tiết, …cũng khó tránh khỏi tình trạng phì đại tuyến tiền liệt lúc lớn tuổi.
• Quan hệ tình dục với tần suất cao hoặc thủ dâm quá nhiều.
• Lối sống không lành mạnh, uống nhiều rượu bia thuốc lá, sử dụng chất kích thích.
• Cuộc sống căng thẳng, stress: Gây ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe nam giới, khi bị stress, cơ thể sụt giảm nghiêm trọng hormone testosterone, góp phần làm tăng thêm tình trạng bệnh.
• Ăn uống không điều độ: ăn uống nhiều chất cay, nóng, đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ, chất béo, ngoài ra ăn uống không đủ chất, thiếu những chất kháng oxy hóa, làm suy giảm hormone sinh dục nam testosterone.

3. Phì đại tuyến tiền liệt có nguy hiểm không?

Bệnh phì đại tuyến tiền liệt thường gặp ở nam giới cao tuổi. Nó có thể mang lại nhiều khó khăn khi đi tiểu cũng như ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của bạn. Đây là một bệnh lý lành tính và không gây nguy hiểm đến tính mạng của người bệnh. Tuy nhiên, nếu bạn không điều trị bệnh kịp thời có thể xuất hiện nhiều biến chứng khác.

Khi bệnh kéo dài, nước tiểu có thể bị ứ đọng ở bàng quang và rất dễ gặp tình trạng nhiễm trùng, là môi trường sinh sôi của vi khuẩn. Nước tiểu tồn đọng lâu ngày có thể gây nên triệu chứng tiểu ra máu, sỏi tiết niệu, sỏi thận, suy giảm chức năng thận,…

4. Đối tượng nào dễ bị phì đại tuyến tiền liệt?

Phì đại tuyến tiền liệt là một tình trạng không phải là hiếm gặp trong cuộc sống hiện nay. Sau đây là một số đối tượng nên cẩn thận do nguy cơ mắc phì đại tuyến tiền liệt là cao hơn cả:

• Những người nam giới từ 50 tuổi trở lên
• Gia đình có tiền sử có người mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt
• Những người béo phì, ít tập luyện thể dục thể thao có nguy cơ mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt cao hơn
• Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng chủng tộc có liên quan nhiều tới nguy cơ mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt. Những người da trắng, da đen được cho là có nguy cơ cao hơn.
• Những người hay có thói quen uống nhiều rượu bia, hút thuốc lá hay sử dụng các chất kích thích. Những người có chế độ ăn uống nhiều chất béo hay uống quá ít nước cũng dễ mắc bệnh này hơn.
• Rối loạn chức năng cương dương cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt.
• Những người mắc các bệnh lý như bệnh tim mạch, bệnh đái tháo đường, sử dụng thuốc chẹn kênh beta có nguy cơ bị u xơ tiền liệt tuyến cao hơn.
• Môi trường làm việc bị ô nhiễm, hay bị áp lực cuộc sống, stress, đã mắc các bệnh lý trên đường tiết niệu,… là một số yếu tố nguy cơ cao hơn.

5. Triệu chứng của bệnh phì đại tuyến tiền liệt

Phì đại tuyến tiền liệt thường gây ra những triệu chứng ở đường tiểu dưới chẳng hạn như:

• Phải đi tiểu nhiều lần.
• Khi đi vệ sinh bị tiểu gấp.
• Mắc tiểu vào ban đêm.
• Đi tiểu bị ngập ngừng, ngắt quãng.

Tiểu nhiều, tiểu gấp hay tiểu đêm là những triệu chứng do việc làm trống rỗng bàng quang và lấp đầy lại một cách nhanh chóng. Khi đó, nó làm giảm áp lực cũng như độ lớn của dòng nước tiểu đi ra và gây nên tình trạng tiểu ngắt quãng, ngập ngừng.

Triệu chứng tiểu đau hay buốt thường không xuất hiện khi bạn mắc phì đại tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, cảm giác vẫn còn nước tiểu ở bàng quang, đi tiểu nhỏ giọt, không tự chủ khi đi tiểu hoặc bí tiểu vẫn có thể xuất hiện. Khi bạn cố rặn để đi tiểu có thể gây ra tình trạng sung huyết tĩnh mạch của niệu đạo tiền liệt tuyến và vùng tam giác ở cổ bàng quang. Khi đó, bàng quang có thể bị vỡ ra và gây nên tình trạng tiểu ra máu.

Bên cạnh đó, khi bạn bị phì đại tuyến tiền liệt có thể gặp tình trạng bí tiểu. Bí tiểu đột ngột, hoàn toàn và cảm giác khó chịu khu vực hạ vị, bàng quang căng to lên. Bí tiểu có thể là dấu hiệu của tình trạng:

• Bạn thường xuyên nhịn tiểu và kéo dài.
• Không vận động, tập luyện thể dục thể thao thường xuyên.
• Thời tiết thay đổi quá lạnh.
• Đang sử dụng một số thuốc như thuốc kháng cholinergic, thuốc gây mê, opioid, thuốc ức chế giao cảm hay uống nhiều rượu.

6. Cách chẩn đoán bệnh phì đại tuyến tiền liệt

Phì đại tuyến tiền liệt là một tình trạng hoàn toàn có thể điều trị khi được chuẩn đoán sớm. Kiểm tra các triệu chứng lâm sàng, triệu chứng bệnh và một số xét nghiệm có thể giúp bạn chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh.

Xét nghiệm nước tiểu: Đây là một trong những phương pháp xét nghiệm loại trừ. Xét nghiệm nước tiểu tìm bạch cầu hay vi khuẩn giúp bạn phân biệt được tình trạng nhiễm trùng đường niệu, viêm bàng quang và u xơ tiền liệt tuyến. Hai tình trạng này có các triệu chứng tương đối giống nhau.

Xét nghiệm máu: Phì đại tuyến tiền liệt có thể đem lại nhiều hậu quả như tổn thương chức năng thận. Do đó, xét nghiệm máu giúp xác định các chỉ số như bilan viêm hay đánh giá được sơ bộ chức năng của thận.

Soi bàng quang: Soi bàng quang là một biện pháp giúp kiểm tra kích thước tiền liệt tuyến. Một ống soi nhỏ có thể được bác sĩ đưa vào thông qua đường tiểu. Nó có thể giúp bác sĩ kiểm tra các bất thường ở khu vực bàng quang, niệu đạo.

Sinh thiết: Khi nghi ngờ rằng chúng ta có thể đang mắc tình trạng phì đại tuyến tiền liệt, bạn có thể được chỉ định sinh thiết. Sinh thiết là một phương pháp có thể xác định được sự xuất hiện của các khối u lành tính hay ung thư.

Siêu âm: Siêu âm có thể được các bác sĩ thông qua trực tràng của bạn. Khi đó, bác sĩ sẽ quan sát được bàng quang, vị trí tiền liệt tuyến hay các bất thường ở hệ thống đường niệu.

7. Cách điều trị phì đại tuyến tiền liệt

Khi mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt, bạn cần tránh việc sử dụng thuốc kháng cholinergic, opioid hay thuốc có tác động lên hệ thần kinh giao cảm. Thuốc chẹn alpha-adrenergic, ức chế 5 alpha-reductase có thể được sử dụng để điều trị. Bên cạnh đó, thuốc ức chế phosphodiesterase type-5 cũng được chỉ định để điều trị rối loạn cương dương.

7.1. Tình trạng bí tiểu

Bí tiểu là triệu chứng cần thiết phải giải quyết ngay lập tức. Biện pháp được chỉ định đầu tay là đặt ống thông tiểu. Nếu ống thông không thể qua được thì bạn có thể cần sử dụng ống thông coude với đoạn đầu cong nhẹ. Nội soi bàng quang hoặc dùng dụng cụ nong để dẫn đường có thể được thực hiện. Các thủ thuật này cần được thực hiện bởi những bác sĩ tiết niệu. Dẫn lưu nước tiểu trên xương mu là biện pháp cuối cùng nếu các cách tiếp cận trên không thực hiện được.

7.2. Điều trị phì đại tiền liệt tuyến bằng thuốc

Khi bệnh diễn tiến với các triệu chứng nhẹ đã có thể ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của bạn do đó các loại thuốc điều trị phì đại tuyến tiền liệt rất cần thiết. Bạn nên ngừng ngay nếu đang sử dụng thuốc opioid, kháng cholinergic hay kích thích thần kinh giao cảm. Nếu bạn đang gặp tình trạng nhiễm trùng cần điều trị bằng kháng sinh.

Khi triệu chứng tiến triển nặng hơn bạn có thể cần phải sử dụng thuốc chẹn alpha-adrenergic. Terazosin, tamsulosin, doxazosin, alfuzosin có thể giải quyết các vấn đề về đường tiểu của bạn. Thuốc ức chế 5 alpha-reductase được chỉ định để giảm nhanh kích thước tuyến tiền liệt, giảm các triệu chứng trên đường tiểu. Dutasteride, finasteride là những thuốc thường được chỉ định nhất.

Kết hợp cả hai loại thuốc này có thể giúp bạn cải thiện triệu chứng hơn so với đơn trị liệu. Những người mắc thêm rối loạn cương dương có thể sử dụng tadalafil để điều trị một lúc cả 2 tình trạng. Bên cạnh đó, có nhiều thuốc không kê đơn có thể được sử dụng để điều trị hỗ trợ.

7.3. Phẫu thuật điều trị phì đại tuyến liệt

Khi bệnh nhân không đáp ứng với các phương pháp điều trị bằng thuốc thì có thể nhờ đến can thiệp của phẫu thuật. Hoặc khi bạn mắc các tình trạng như sỏi tiết niệu, nhiễm trùng đường niệu có tái phát, rối loạn chức năng bàng quang hay giãn đường tiết niệu cũng có thể cần phẫu thuật.

Phẫu thuật cắt tuyến tiền liệt thông qua đường niệu đạo là phương pháp cơ bản nhất. Khi đó, chức năng cương dương hay các vấn đề về tiểu tiện thường vẫn sẽ được bảo tồn. Tuy nhiên, vẫn có khoảng từ 5 – 10% bệnh nhân có thể mắc các biến chứng trên, thường là xuất tinh ngược dòng. Có từ 1 – 35% số người bị rối loạn cương dương, 1 – 3% người bị tiểu không tự chủ sau khi phẫu thuật. Có khoảng 10% số nam giới cần phẫu thuật lại trong vòng 10 năm do tuyến tiền liệt vẫn tiếp tục phát triển.

Bên cạnh đó, có nhiều kỹ thuật cắt bằng laze khác nhau đang được sử dụng như một phương pháp thay thế hữu hiệu. Khi tuyến tiền liệt của bạn phát triển quá lớn, có thể sẽ cần mổ mở thông qua vị trí trên xương mu hoặc đằng sau xương mu. Tuy nhiên, tất cả các phương pháp phẫu thuật đều phải đặt 1 ống để thông tiểu, dẫn lưu sau khi mổ từ 1 – 7 ngày tùy bệnh nhân.

7.4. Các phương pháp điều trị khác

Có một số phương pháp điều trị khác ít xâm lấn hơn chẳng hạn như vi sóng nhiệt, sử dụng điện cao tầng bốc hơi tiền liệt tuyến, phun nước nóng áp lực, stent niệu đạo hay dao niệu đạo. Các phương pháp này thì không cần phải gây tê vùng hay gây mê toàn thân. Tuy nhiên, hiệu quả của các phương pháp này về lâu dài vẫn đang cần nhiều nghiên cứu.

Bên cạnh đó còn có những bài thuốc thảo dược chữa phì đại tiền liệt tuyến thường được bệnh nhân lựa chọn khi gặp khó khăn với các tác dụng phụ của việc sử dụng thuốc Tây y.

8. Cách ngăn ngừa bệnh phì đại tuyến tiền liệt

Tuổi càng cao, nguy cơ mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt ngày càng cao. Do đó, bạn nên có những thói quen sau đây để ngăn ngừa tình trạng phì đại tuyến tiền liệt hiệu quả:

8.1. Đi tiểu ngay khi mắc, không nên nhịn

Rất nhiều người nghĩ rằng việc nhịn tiểu không ảnh hưởng gì tới sức khỏe. Tuy nhiên, nó lại thực sự gây nhiều tác hại với cơ thể. Nhịn tiểu khiến bạn tăng nguy cơ mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt, nhiễm khuẩn đường niệu hay kể cả vỡ bàng quang.

Một người trưởng thành khỏe mạnh đi tiểu khoảng từ 6 – 7 lần/ ngày và mỗi lần khoảng 150 – 300ml. Khoảng cách giữa những lần đi tiểu khoảng 3 – 5 giờ đồng hồ. Nếu bạn đi tiểu quá ít so với mức này, có thể bạn đang uống quá ít nước, ăn ít rau hay thực phẩm nhiều nước. Tạo một thói quen đi tiểu đúng giờ sẽ giúp các độc tố được đào thải một cách liên tục. Tạo được thói quen này, bạn sẽ có một cơ thể khỏe mạnh, ngăn ngừa được bệnh phì đại tuyến tiền liệt.

8.2. Uống đầy đủ nước

Mỗi người lớn cần uống tối thiểu 2 lít nước một ngày. Nó giúp bạn có thể hấp thu đầy đủ các chất dinh dưỡng, thải trừ các độc tố có trong cơ thể. Bên cạnh đó, việc uống đủ nước được cho là có thể giúp bạn phòng bệnh phì đại tiền liệt tuyến, táo bón hay các triệu chứng khác.

8.3. Có chế độ tình dục đều đặn

Chế độ tình dục đều đặn, lành mạnh giúp giảm stress, tăng cường hệ miễn dịch, tăng cường sức khỏe tim mạch. Khi đó, nó có thể giúp bạn tăng nồng độ testosterone và phòng ngừa bệnh phì đại tuyến tiền liệt hiệu quả.

8.4. Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên

Tập luyện thể dục thể thao giúp tăng cường hoạt động của hệ miễn dịch và kích thích hệ tiêu hóa. Tập thể dục giúp bạn ngăn ngừa béo phì và giảm nguy cơ mắc phải phì đại tuyến tiền liệt.

8.5. Có chế độ dinh dưỡng phù hợp

Bổ sung nhiều rau xanh và trái cây trong chế độ ăn hàng ngày. Đậu xanh, đậu nành, giá đỗ giúp giảm các tình trạng viêm ở tuyến tiền liệt. Tránh ăn các thực phẩm cay, nóng, dầu mỡ. Hạn chế uống rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích giúp bạn ngăn ngừa nguy cơ bị phì đại tuyến tiền liệt.

Nam giới tuổi càng cao thì càng có nguy cơ mắc phì đại tuyến tiền liệt cao hơn. Nó ảnh hưởng nhiều tới sinh hoạt cũng như chất lượng cuộc sống của bạn. Có một thói quen tốt kèm theo chế độ sinh hoạt phù hợp có thể giúp bạn ngăn ngừa tình trạng phì đại tuyến tiền liệt hiệu quả.

Lời kết:

Phì đại tuyến tiền liệt là một bệnh lý khá phổ biến ở nam giới và gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, sức khỏe và tâm lý người bệnh. Hiểu rõ về phì đại tuyến tiền liệt để phát hiện và điều trị sớm cũng như biết cách sinh hoạt khoa học hơn sẽ giúp bạn nhanh chóng khỏi bệnh. Hy vọng bài viết trên đã cung cấp được cho bạn những thông tin bổ ích.

Nếu bạn đang quan tâm đến tình trạng phì đại tuyến tiền liệt, hãy điền vào Form tư vấn bên dưới hoặc gọi đến số Hotline 1900 7061 để nhận được sự tư vấn miễn phí từ đội ngũ Dược sĩ.