Người bị rối loạn tiêu hóa nên ăn gì và kiêng gì?

Hệ tiêu hóa có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của bạn, chịu trách nhiệm hấp thụ chất dinh dưỡng và loại bỏ các chất thải độc hại của cở thể ra bên ngoài. Việc rối loạn tiêu hóa nên ăn gì và kiêng gì? là câu hỏi của nhiều người. Bởi chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh, đồng thời hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả.

1. Tại sao người bị rối loạn tiêu hóa cần có chế độ ăn uống khoa học

Rối loạn tiêu hoá là một trong những triệu chứng thường thấy của các bệnh lý tiêu hoá đặc trưng bởi các rối loạn khiến cho việc phân huỷ, hấp thu thức ăn bị rối loạn. Hậu quả là người bệnh sẽ ngày càng suy kiệt do mất nước, khoáng chất mà lại không hấp thu được nhiều dinh dưỡng từ thức ăn.

Một chế độ ăn uống khoa học có thể giúp người rối loạn tiêu hoá cân bằng lại hoạt động bình thường theo các cơ chế sau:

Giúp cải thiện các triệu chứng: trước hết một chế độ dinh dưỡng thích hợp có thể cải thiện hoạt động của bệnh nhân bằng cách giảm nhẹ các triệu chứng rối loạn tiêu hoá thường gặp như tiêu chảy, táo bón, buồn nôn,… Bằng cách bổ sung lợi khuẩn, chất xơ, các thực phẩm trợ tiêu hoá giúp ổn định hoạt động tiêu hoá. Nhiều loại thực phẩm có khả năng kháng khuẩn, kháng viêm khi ăn vào giúp giảm nhanh các tình trạng viêm loét đường tiêu hoá, làm lành các vết thương tại niêm mạc.

Bổ sung dưỡng chất: bệnh nhân rối loạn tiêu hoá đặc biệt là đối tượng bị tiêu chảy mất rất nhiều dịch và các khoáng chất vào phân. Nếu tiếp tục kéo dài tình trạng này bệnh nhân nhanh chóng sẽ rơi vào trạng thái suy kiệt. Việc bổ sung các loại thực phẩm phù hợp giúp bù lại các khoáng chất bị thất thoát đóng vai trò rất quan trọng giúp bệnh nhân phục hồi lại thể trạng, ổn định và đẩy lui bệnh.

Tránh tổn hại hệ tiêu hoá: một chế độ ăn uống khoa học không chỉ là chọn lọc những thực phẩm tốt, có lợi để sử dụng mà còn phải chọn lọc những thực phẩm có hại để tránh. Nhiều loại thực phẩm chẳng hạn như rượu bia, hoặc các thức ăn nhanh nhiều dầu mỡ, quá cay thường không có lợi cho bệnh nhân rối loạn tiêu hoá. Một số trường hợp rối loạn tiêu hoá là do cơ địa không có khả năng tiêu hoá một số chất, trong trường hợp đó thì các loại thực phẩm chứa các chất trên cần phải được loại bỏ ra khỏi chế độ ăn để bảo vệ sức khỏe cho người bệnh.

Giúp duy trì dáng vóc: bệnh nhân rối loạn tiêu hóa thường có xu hướng chán ăn, ăn ít, hoặc thậm chí có ăn nhiều cũng không tăng cân được do mức độ tiêu hoá kém. Thể chất có người rối loạn tiêu hoá thường là gầy, sụt cân. Một chế độ ăn uống khoa học đảm bảo bệnh nhân ăn ngon miệng, nâng cao được hiệu suất tiêu hoá từ đó ngăn ngừa tình trạng suy dinh dưỡng.

Cân bằng cảm xúc: tâm lý thường quy của một người mắc rối loạn tiêu hoá là cảm giác khó chịu, căng thẳng, lo âu khi bệnh tình ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, công việc, học tập. Bữa ăn uống ngon miệng, khoa học, đầy đủ chất dinh dưỡng đóng vai trò như một chất xúc tác giúp cân bằng lại các cảm xúc, giữ cho người bệnh luôn trong tâm thái thoải mái, lạc quan, tạo điều kiện tốt nhất để bệnh tình nhanh chóng phục hồi.

Phòng ngừa các biến chứng của bệnh: rối loạn tiêu hoá là một tình trạng không hiếm gặp do đó nhiều người thường chủ quan không tích cực điều trị dẫn đến nhiều biến chứng khó điều trị hơn. Việc ăn uống hợp lý hỗ trợ giúp ổn định hoạt động hệ tiêu hoá, giúp cơ thể khoẻ mạnh ngăn ngừa các biến chứng xảy ra. Bên cạnh một chế độ dinh dưỡng phù hợp, thói quen ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng không kém trong việc điều trị rối loạn tiêu hoá. Người rối loạn tiêu hoá không nên ăn quá nhanh, quá no, vừa nằm vừa ăn hoặc làm việc khác trong lúc ăn có thể khiến cho việc tiêu hoá trở nên khó khăn và gây bệnh.

Nhìn chung, một chế độ ăn uống khoa học có thể bao quát giúp các trường hợp rối loạn tiêu hoá mức độ nhẹ có thể tự phục hồi sau một thời gian nhờ các cơ chế như trên. Tuy nhiên, việc thiết lập một chế độ ăn sao cho khoa học không phải đơn giản, nên tham khảo ý kiến của chuyên gia để lựa chọn các loại thực phẩm, khẩu phần ăn và những lưu ý trong chế độ dinh dưỡng phù hợp để quá trình điều trị đạt hiệu quả cao.

Trường hợp rối loạn tiêu hóa nặng, cấp tính thì nên ưu tiên điều trị bằng các phương pháp y học hiện đại để giảm nhanh các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng cấp tính. Phối hợp với chế độ dinh dưỡng thích hợp vào việc điều trị có thể giúp nâng cao hiệu quả, rút ngắn thời gian điều trị.

2. Người bị rối loạn tiêu hóa nên ăn gì?

Uống nhiều nước cũng rất quan trọng vì nó kết hợp với chất xơ và làm tăng khối lượng phân.

2.1. Chất béo không bão hòa

Loại chất béo này giúp cơ thể hấp thụ vitamin. Nó cũng kết hợp với chất xơ để giúp tăng nhu động ruột. Ví dụ như dầu ô liu cũng là một nguồn chất béo không bão hòa tốt. Luôn tiêu thụ chất béo có chừng mực. Ví dụ, đối với một người trưởng thành theo chế độ ăn 2.000 calo mỗi ngày, lượng chất béo không nên vượt quá 77 gam mỗi ngày.

2.2. Thực phẩm giàu chất xơ có lợi cho người bị rối loạn tiêu hóa

Rau rất giàu chất xơ, có thể giúp giảm táo bón bằng cách cải thiện các cơn co thắt cơ trong đường tiêu hóa của bạn. Chất xơ kích thích ruột di chuyển phân ra ngoài cơ thể. Vỏ của các loại rau thường giàu chất xơ, và tốt nhất là bạn nên ăn cả vỏ. Một số loại rau giàu chất xơ bao gồm khoai tây, đậu và các loại đậu.

Ăn thì là giúp ngăn ngừa táo bón và cải thiện đều đặn trong đường tiêu hóa. Vì thì là cũng chứa chất chống co thắt các cơ trơn tiêu hóa. Việc có thể làm giảm tình trạng như chướng bụng, đầy hơi. Gừng có thể làm giảm đầy hơi và các vấn đề tiêu hóa khác.

2.3. Trái cây

Nhiều loại trái cây cũng rất giàu chất xơ. Chúng cũng chứa nhiều vitamin và khoáng chất tốt cho tiêu hóa như vitamin C và kali .Ví dụ, táo, cam và chuối là những loại thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa.

2.4. Ngũ cốc

Thực phẩm từ ngũ cốc nguyên hạt cũng có hàm lượng chất xơ cao giúp hỗ trợ tiêu hóa. Cơ thể phân hủy ngũ cốc nguyên hạt từ từ, giúp kiểm soát lượng đường trong máu. Ngũ cốc nguyên hạt phổ biến bao gồm yến mạch, hạt quinoa, farro và các sản phẩm làm từ lúa mì nguyên hạt.

2.5. Hạt chia

Hạt Chia là một nguồn chất xơ tuyệt vời. Khi sử dụng, chúng hình thành một chất giống như gelatin trong dạ dày của bạn. Chúng hoạt động giống như một prebiotic, hỗ trợ sự phát triển của vi khuẩn có ích trong đường ruột và giúp dễ tiêu hóa. Hàm lượng chất xơ của chúng cũng giúp thúc đẩy sự đều đặn của ruột và phân khỏe mạnh.

2.6. Sữa chua tốt cho người bị rối loạn tiêu hóa

Sữa chua được làm từ sữa đã được lên men, điển hình là bởi vi khuẩn axit lactic. Nó chứa các vi khuẩn thân thiện được gọi là probiotics, là những vi khuẩn có lợi sống trong đường tiêu hóa của bạn và có thể cải thiện vấn đề tiêu hóa, giữ cho đường ruột của bạn khỏe mạnh.

2.7. Kombucha

Kombucha là một loại trà lên men. Nó được tạo ra bằng cách thêm các chủng vi khuẩn, đường và men cụ thể vào trà đen hoặc trà xanh, sau đó trải qua quá trình lên men trong khoảng một tuần. Một lượng vi khuẩn probiotic được tạo ra trong quá trình lên men, có thể cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa.

2.8. Tempeh có tốt cho đường tiêu hóa

Tempeh được làm từ đậu nành lên men. Quá trình lên men phân hủy đường nhờ các chủng vi khuẩn và nấm men. Thực phẩm lên men như tempeh là một nguồn cung cấp men vi sinh tốt. Hãy nhớ rằng men vi sinh tạo ra một lớp màng bảo vệ trong ruột của bạn để bảo vệ khỏi các vi khuẩn có hại.

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng men vi sinh giúp giảm bớt các triệu chứng IBS, ngăn ngừa tiêu chảy, giảm đầy hơi. Nó giúpcải thiện sự hấp thụ chất dinh dưỡng bằng cách phá vỡ axit phytic phản dinh dưỡng.

Thường được dùng trong súp miso, miso được làm bằng cách lên men đậu nành với muối và nấm koji, một loại nấm. Tương tự như các loại thực phẩm lên men khác, miso chứa probiotics giúp cải thiện tiêu hóa bằng cách tăng vi khuẩn có lợi trong đường ruột của bạn.

2.9. Kimchi

Kimchi, là món ăn sử dụng bắp cải đã lên men và có thể bao gồm các loại rau lên men khác. Nó chứa men vi sinh giúp tiêu hóa và thúc đẩy sự phát triển của vi khuẩn tốt trong ruột kết của bạn. Kimchi lên men càng lâu thì hàm lượng men vi sinh càng cao. Kimchi cũng chứa chất xơ, có thể bổ sung lượng lớn vào phân của bạn và thúc đẩy sức khỏe đường ruột.

2.10. Natto giúp cải thiện tiêu hóa

Giống như tempeh, Natto được làm từ đậu nành lên men. Là một món ăn phổ biến, một số lớp phủ phổ biến cho natto bao gồm kim chi, nước tương, hành lá và trứng sống. Nó cũng có thể được ăn với cơm chín. Natto có chứa probiotics đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ chống lại độc tố và vi khuẩn có hại, đồng thời tăng lượng vi khuẩn đường ruột có lợi giúp cải thiện tiêu hóa.

Điều thú vị là một gam Natto chứa nhiều lợi khuẩn gần như bằng toàn bộ khẩu phần các loại thực phẩm hoặc chất bổ sung giàu lợi khuẩn khác, chẳng hạn như sáu ounce (170 gam) sữa chua.

Trong quá trình lên men của dưa cải bắp, nó có chứa men vi sinh. Nghiên cứu cho thấy rằng trong 71 gram dưa cải bắp có thể chứa tới 28 chủng vi khuẩn khác nhau cung cấp vi khuẩn tốt cho hệ tiêu hóa của bạn. Ngoài ra, các enzym trong dưa cải bắp giúp phá vỡ các chất dinh dưỡng thành các phân tử nhỏ hơn, dễ tiêu hóa hơn.

3. Những loại thực phẩm người bị rối loạn tiêu hóa nên kiêng ăn

Một số loại thực phẩm và đồ uống làm tăng nguy cơ đầy hơi, ợ chua và tiêu chảy như:

3.1. Thực phẩm khó tiêu hóa

Một nhóm thực phẩm có thể khó tiêu hóa là sữa, chủ yếu là do lactose, loại đường có trong sữa và các sản phẩm từ sữa khác. Khi lactose không được tiêu hóa đúng cách, chẳng hạn như ở những người không dung nạp lactose, dẫn đến đầy hơi. Nếu bạn tiêu thụ quá nhiều lactose, nó sẽ đi vào ruột già và khiến bạn bị tiêu chảy. Bạn có thể thử sữa không có lactose.

3.2. Thực phẩm nhiều chất béo bão hòa

Thực phẩm nhiều chất béo bão hòa kích thích các cơn co thắt dạ dày, có thể làm chậm quá trình làm rỗng dạ dày và làm trầm trọng thêm tình trạng táo bón, hoặc tăng tốc độ di chuyển, dẫn đến hoặc làm bệnh tiêu chảy trầm trọng hơn. Kết quả có thể phụ thuộc vào loại chất béo và tình trạng táo bón hoặc tiêu chảy của bạn. Tránh các thủ phạm giàu chất béo, như bơ, kem, thịt đỏ và pho mát, ít nhất là trong một thời gian.

3.3. Thực phẩm chiên nhiều dầu người bị rối loạn tiêu hóa nên kiêng ăn

Thực phẩm chiên cũng giống như thực phẩm béo. Vì vậy, nếu bạn đang gặp tình trạng tiêu chảy hoặc táo bón, bạn nên tránh đồ chiên rán.

3.4. Thực phẩm chế biến sẵn

Vì chúng thiếu chất xơ, chất giúp điều hòa nhu động ruột. Thực phẩm chế biến sẵn cũng thường chứa chất bảo quản và phẩm màu nhân tạo, và những người bị dị ứng hoặc nhạy cảm với các chất phụ gia này sẽ cảm nhận được tác dụng của chúng khi gặp vấn đề về tiêu hóa.

3.5. Chất ngọt nhân tạo

Chất làm ngọt nhân tạo có lẽ liên quan nhiều nhất đến các vấn đề tiêu hóa là sorbitol. Đó là một loại đường khó tiêu hóa được tìm thấy tự nhiên trong một số loại trái cây. Một khi sorbitol đến ruột già, nó thường tạo ra khí, đầy hơi và tiêu chảy.

3.6. Đồ uống có ga, cồn và caffeine

Cà phê và đồ uống khác có chứa caffeine làm kích thích nhu động của đường tiêu hóa, làm cho chất di chuyển nhanh hơn và lượng quá nhiều có thể khiến bất kỳ ai bị tiêu chảy. Vì vậy, nếu bạn đã bị tiêu chảy, caffeine sẽ chỉ làm trầm trọng.

4. Đại Tràng Dân Khang hỗ trợ tăng cường tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa bao gồm rất nhiều bệnh liên quan đến đường tiêu hóa của bạn, để hạn chế tình trạng này xảy ra. Bạn sử dụng thuốc lành mạnh bảo vệ tốt hệ tiêu hóa của mình, ví dụ dùng những thực phẩm chức năng có nguồn gốc tự nhiên như Đại Tràng Dân Khang.

Sản phẩm được sản xuất từ những dược liệu tự nhiên như:

• Cao lá khôi: Trong lá khôi có chứa rất nhiều tannin và glycosid, do đó nó tác dụng trung hòa acid trong dịch vị, làm giảm tiết acid trong dạ dày. Ngoài ra, còn có vai trò trong việc hỗ trợ nhanh làm lành các vết loét dạ dày.
• Cao bạch truật: Bạch truật có tính ấm vị ngọt, có tác dụng trị táo bón tiêu chảy rất hiệu quả. Ngoài ra nó còn làm giảm lượng dịch vị tiết ra.
• Cao cam thảo: Theo Đông Y cam thảo khi nướng có tính ấm chữa đau bụng do tiêu chảy, còn khi dùng sống thì nó lại có tính mát có thể giải nhiệt, chữa các vết loét đường tiêu hóa. Y học hiện đại đã chứng minh Glycyrrhizin (một hợp chất saponin) là hoạt chất chính trong rễ cam thảo có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa.

Ngoài ra trong Đại tràng Dân Khang còn có chứa một số thảo dược như bột mộc hương, bột hoài sơn, cao bạch phục linh, cao kha tử giúp hỗ trợ tiêu hóa.

Lời kết

Hãy xây dựng một chế độ ăn lành mạnh, duy trì bảo vệ sức khỏe của chính mình. Bạn có sức khỏe thì mới có thể trải nghiệm những điều thú vị của cuộc sống.

Bạn đang lo lắng về tình trạng rối loạn tiêu hóa. Hãy đăng ký tư vấn cho Bác sĩ ngay hoặc gọi Hotline 19007061 để được Bác sĩ tư vấn Miễn phí cách chữa trị hiệu quả.

Xem thêm các bài viết liên quan:

Cách trị rối loạn tiêu hóa tại nhà an toàn và hiệu quả

Top 11 loại thực phẩm nhuận tràng ngăn tình trạng táo bón